Startkracht: een wervende app voor startende leerkrachten
Starring Jane en de Arteveldehogeschool ontwikkelden een app om startende leerkrachten te ondersteunen en zo te helpen om het lerarentekort het hoofd te bieden.
Uitval van jonge leerkrachten: de cijfers
In Vlaanderen stapt 1 op de 3 beginnende leerkrachten binnen de vijf jaar uit het onderwijs. In het schooljaar 2020-2021 was er een uitval van 30% in het kleuteronderwijs, van 26,2% in het lager en van 37% in het secundair onderwijs (bron: hln.be). De uitval van jonge leerkrachten is één van de oorzaken van het nijpende lerarentekort waar onze samenleving al jaren mee kampt. Met andere woorden, een sterke begeleiding voor beginnende leerkrachten is heel erg nodig.
Broodnodige begeleiding, letterlijk in de broekzak
Die begeleiding had de Arteveldehogeschool al sinds 2019 op papier uitgewerkt, en werd dus nu als app online beschikbaar gemaakt. Hierdoor wordt de ondersteuning gebruiksvriendelijker en vooral toegankelijker doordat een gebruiker de app overal bij zich draagt. Broodnodige begeleiding, letterlijk in de broekzak dus. De bedoeling is om de applicatie heel breed in te zetten in zowel kleuter-, lager als secundair onderwijs. De scholen kunnen deze vorm van online ondersteuning standaard aanbieden aan zowel startende als ervaren leerkrachten.
Uniek op de markt
Begeleiding van startende leerkrachten bestond dus al, maar niet in de vorm van een app. Het grote voordeel van een app is dat de nuttige tips, het handige overzicht van de eigen ervaringen en (in een tweede fase) ook de community van collega’s en mentors letterlijk constant beschikbaar is. Het eigenaarschap dat de startende leerkracht krijgt over hun persoonlijk professionaliseringtraject is uniek op de markt. Deze ondersteuning nemen ze mee over scholen en netten heen. De app bestaat uit 3 grote onderdelen:
- Het traject is een feed waarin iemand de eigen ervaringen kan bijhouden en kan teruggrijpen naar een eerdere aanpak van een bepaalde situatie (de krachtmomenten). Via een filter kan er makkelijk gezocht worden op een bepaalde expertise of op datum. Positieve ervaringen kunnen door de gebruiker zelf als favoriet aangevinkt worden, hierop kan ook worden gefilterd.
- Een tweede onderdeel is de toolbox. Dit is een overzicht van situaties waar elke leerkracht mee te maken krijgt (oudercontact, eerste schooldag,…). Per situatie is er een fiche met heel concrete tips en een plan van aanpak beschikbaar. Eigen notities kunnen worden toegevoegd, er is ruimte om te reflecteren,… Nadien wordt dit verslag bijgehouden in de feed.
- De uitwerking van het derde gedeelte, de community, staat op de planning. De bedoeling is dat leerkrachten zowel in groep met hun peers, als individueel met elkaar én met begeleiders kunnen communiceren. De app zou hiertoe het primaire communicatiekanaal worden.
Een app met impact... op leerkrachten, op begeleiders, én op de volledige maatschappij
Een extra stimulans voor de startende leerkracht
De community geeft de startende leerkracht het gevoel niet alleen te staan met een bepaalde problematiek, het versterkt het groepsgevoel en is een extra stimulans om door te zetten. Leerkrachten zijn met honderd-en-één dingen bezig waardoor het vaak moeilijk is om het overzicht te behouden. Via de feed kunnen ze teruggrijpen naar eerdere ervaringen wanneer ze voor een uitdaging staan. Via deze krachtmomenten kunnen ze reflecteren en leren uit hun eigen groeitraject. De toolbox zit boordevol nuttige tips voor een waaier aan concrete situaties waarmee elke leerkracht wordt geconfronteerd. Al deze instrumenten zijn in één enkele klik beschikbaar.
Een ondersteunend instrument voor mentors
Ook voor de mentors en begeleiders is de app een meerwaarde, omwille van 2 redenen: ten eerste vindt een starter zelfstandig nuttige adviezen en kan hij of zij zichzelf vaak helpen zonder dat de mentor moet worden ingeschakeld. Ten tweede is het een handig instrument om elkaar te bereiken in geval een overleg nodig is.
Het lerarentekort gaat ons allemaal aan
Voor de maatschappij tenslotte helpt de app om het lerarentekort op te vangen. Het belang van goed onderwijs en gemotiveerde leerkrachten kan moeilijk worden onderschat en gaat ons allemaal aan. Leraren vervullen één van de belangrijkste taken in onze samenleving. Ze fungeren, naast de ouders, als mede-opvoeder van onze kinderen en zijn dus ook verantwoordelijk voor de richting die onze toekomst uitgaat. Op een moment dat het lerarentekort groter dan ooit dreigt te worden is deze extra ondersteuning zeker welkom.
Voeling met het werkveld tijdens de ontwikkeling
Deze app maakten wij zeker niet alleen. In tegendeel: de toekomstige gebruikers werden heel nauw betrokken. Bij de concept- en developmentfase werden werkgroepen samengesteld waarbij startende leerkrachten en mentors aanwezig waren. Op basis van hun feedback kreeg de app verder vorm op een manier die heel goed aansluit met wat er in het werkveld gebeurt. In de periode voor de effectieve lancering werd de app gedurende een maand beschikbaar gemaakt voor startende leerkrachten, met als doel uitvoerig te testen en te verfijnen. De feedback werd daarna verwerkt om de functionaliteiten helemaal op het doel(publiek) afgestemd te krijgen.
Vue.js en Laravel als ondersteunende technologie
Startkracht is een Single Page Application ontwikkeld in Vue.js en gekoppeld aan een API gemaakt in Laravel. Bij de vormgeving werden ook laatstejaarsstudenten van Grafische en Digitale Media van Arteveldehogeschool betrokken. Zo werden het logo, de volledige branding het design en copy van de PDF’s met tips door studenten ontwikkeld.
